Ile naprawdę wyniesie Twoja emerytura?

Z każdej strony jesteśmy bombardowani informacjami o tym, że nasze emerytury będą naprawdę niskie. Czy jednak na pewno? Przecież wysokość przyszłego świadczenia emerytalnego każdego z nas powinna być inna. Jak wobec tego sprawdzić jego wysokość? 

Mając 20, 30, a nawet 40 lat, wyobrażamy sobie seniorów jako nieporadnych staruszków oglądających powtórki seriali, robiących szaliki na drutach lub czytających tanie gazety w kolejce do lekarza. Tymczasem wokół można spotkać wielu seniorów, którzy mając 60, 70, 80 lat nieustannie robią niezwykłe rzeczy. Oto kilka powszechnie znanych przykładów: Mick Jagger (75 lat), Clint Eastwood (88 lat), Cher (72 lata), Beata Tyszkiewicz (80 lat), Krystyna Janda (66 lat)…

Fakty są takie, że żyjemy coraz dłużej i przez wiele lat po przejściu na emeryturę możemy pozostać w dobrym zdrowiu. Abyśmy jednak mogli cieszyć się tym czasem, zamiast zamartwiać się w przyszłości sprawami tak przyziemnymi, jak pieniądze, potrzebna będzie solidna emerytura.

Jak sprawdzić wysokość własnej emerytury?

Według rozlicznych szacunków, przeciętnie możemy liczyć na emerytury w wysokości około 1/3 naszego ostatniego wynagrodzenia. Aby uświadomić sobie, co oznacza to w praktyce, wystarczy spróbować przeżyć choć jeden miesiąc za taką właśnie kwotę. Z pewnością nie będzie łatwo.

Być może jednak w naszym konkretnym przypadku sprawa wygląda lepiej. Po licznych reformach polski system emerytalny stał się bardzo skomplikowany. Wpływ na wysokość emerytury mają m.in. takie elementy jak:

• Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego
• Kwota zwaloryzowanych składek na koncie w ZUS
• Zwaloryzowana kwota na subkoncie w ZUS
• Kwota środków zgromadzonych w OFE
• Rok, w którym rozpoczęliśmy pracę
• Wysokość wynagrodzenia brutto
• Wiek
• Płeć

Próby samodzielnego oszacowania emerytury zwykle kończą się niepowodzeniem. Można jednak skorzystać z kalkulatora przygotowanego przez ZUS, dostępnego na stronie urzędu: Kalkulator emerytalny ZUS. Aby z niego skorzystać, potrzebne są jednak powyższe dane. Jak je zdobyć?

List z informacją o stanie konta w ZUS

Jeśli kiedykolwiek wpłaciliśmy choć jedną składkę emerytalną do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, to należymy do grona 19 mln Polaków, którzy co roku otrzymują od ZUS listowną informację o stanie konta emerytalnego. To właśnie w tym liście znajdują się pierwsze trzy dane: kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego, kwota zwaloryzowanych składek na koncie
w ZUS, zwaloryzowana kwota na subkoncie w ZUS.

Kwota zwaloryzowanego kapitału początkowego dotyczy osób, które odprowadzały składki na ZUS przed 1999 r. Jeżeli odprowadzaliśmy składki przed 1999 r., a kwota kapitału początkowego w otrzymanym liście wynosi 0 zł, koniecznie powinniśmy zgłosić się do ZUS z wnioskiem o wyliczenie kapitału początkowego.

Kwotę zwaloryzowanych składek na koncie oraz środki zaksięgowane na subkoncie znajdują się w dalszej części listu. Czym jest subkonto? Tutaj zapisane zostały środki zabrane z OFE po reformie w 2014 r. i będą tam też księgowane pieniądze przekazywane z OFE na 10 lat przed naszą emeryturą, o ile oczywiście OFE nie zostaną wcześniej zupełnie rozwiązane.

Aby uzupełnić informacje dotyczące wysokości środków zgromadzonych w OFE należy skontaktować się z bezpośrednio z OFE, natomiast pozostałe dane należy oszacować samodzielnie.

Kalkulator umożliwia więc nie tylko wyliczenie orientacyjnej emerytury, ale również dokonanie różnych symulacji, pokazujących np. jak będzie zmieniała się wysokość emerytury w zależności od tego, ile zarobimy w kolejnych latach oraz jak długo (do którego roku życia) zamierzamy być aktywni zawodowo.

Droga na skróty – czyli ZUS PUE

Istnieje znacznie wygodniejszy sposób na obliczenie własnej emerytury. Można to zrobić logując się do tzw. ZUS PUE – czyli do Platformy Usług Elektronicznych ZUS. Aby uniknąć skomplikowanej procedury zdobywania kolejnego loginu i hasła od Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, znacznie wygodniejsze jest założeni tzw. zaufanego profilu w banku. Dzięki temu będziemy mogli logować się do ZUS PUE za pośrednictwem swojej bankowości internetowej.

Dlaczego warto to zrobić? Ponieważ kalkulator emerytalny, dostępny po zalogowaniu do tej platformy, automatycznie wypełnia za nas informacje o kapitale początkowym oraz kwotach zwaloryzowanych składek na koncie i subkoncie w ZUS, a w dodatku wykorzysta do tego najbardziej aktualne dane.

ZUS nie ma środków na Twoją emeryturę

Dla wielu osób taka informacja jest trudna do przyjęcia: w ZUS nie ma pieniędzy, które są zapisane na naszych kontach. Środki, które trafiają z naszych składek do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych są natychmiast wypłacane obecnym emerytom. Pozostawiają po sobie jedynie „elektroniczny ślad” na naszym koncie w ZUS, ale nie ma to nic wspólnego ze środkami zgromadzonymi np. na lokacie w banku. To nie są pieniądze, a jedynie kwota, na podstawie której zostanie w przyszłości wyliczona emerytura.

Czy jednak na pewno otrzymasz tyle, ile wynika z zapisów na Twoim koncie? W praktyce będzie to całkowicie uzależnione od finansowej sytuacji ZUS w czasach, gdy będziesz emerytem. Dziś na jednego emeryta przypadają 3 osoby odprowadzające składki. Upraszczając można powiedzieć, że trzy osoby wpłacają składki na jednego emeryta, a mimo to ZUS co roku wykazuje deficyt wynoszący około 45 mld złotych, który jest pokrywany dotacją z budżetu państwa. W 2050 r., ze względu na zmiany demograficzne, na jednego emeryta przypadać będzie już tylko 1,5 osoby płacącej składkę, a według szacunków samego ZUS, deficyt w jego kasie wynosić będzie wówczas około 130 mld złotych¹.

W praktyce może to oznaczać, że w kasie państwa zabraknie środków na wypłatę emerytur w wysokości odpowiadającej zapisom na naszym koncie w ZUS. Być może – wzorem niektórych krajów – wprowadzona zostanie tzw. emerytura obywatelska równa dla każdego. Jej wysokość może okazać się jednak mało satysfakcjonująca. Już dziś warto zainteresować się formami samodzielnego odkładania środków na emeryturę takimi jak np. IKE czy IKZE. Na przyszłość naszych emerytur wpłyną również Pracownicze Plany Kapitałowe (PPK), które wejdą w życie z dniem 1 lipca 2019 r.

Autor: THINKTANK, 18.12.2018 r.

(1) Źródło: Prognoza wpływów i wydatków funduszu emerytalnego do 2060 r. (www.zus.pl).