Jak sporządzić testament i uwzględnić inne zobowiązania finansowe?
Temat rozporządzeń majątkowych na wypadek śmierci nie dla wszystkich jest łatwy. Jednakże w większości wypadków zupełnie naturalnie przychodzi w życiu taki czas, gdy zastanawiamy się jak uporządkować swoje sprawy majątkowe. Pytanie to jest szczególnie ważne w sytuacji, gdy mamy podjęte zobowiązania finansowe w postaci np. umowy kredytu hipotecznego na 30 lat, którym nie chcemy obciążać bliskich nam osób.
Kto spłaca kredyt po zmarłej osobie?
Do spadku wchodzą nie tylko nasze prawa (np. prawo własności), ale również nasze obowiązki (długi). W Polsce obowiązują dwa porządki dziedziczenia – testamentowy i ustawowy. Pierwszy z nich przewiduje, że możesz sporządzić testament i osobiście zadecydować kto będzie po Tobie dziedziczył i co danemu spadkobiercy zapiszesz. W sytuacji, gdy nie zdecydujesz się na sporządzenie testamentu i powołanie spadkobierców lub żadna z powołanych przez Ciebie do dziedziczenia osób nie będzie chciała lub nie będzie mogła być spadkobiercą, zastosowanie znajdą przepisy powszechnie obowiązujące, regulujące zasady dziedziczenia ustawowego.
Jak sporządzić testament?
Obowiązujące w Polsce przepisy szczegółowo regulują zasady sporządzania testamentów. Przede wszystkim pamiętaj o tym, że testament powinien zawierać wyłącznie Twoją decyzję co do spadku. Dwie osoby (np. małżonkowie czy konkubenci) nie mogą wspólnie sporządzać testamentu.
Dodatkowo, testament może sporządzić tylko osoba, która ma pełną zdolność do czynności prawnych. Testament nie będzie ważny, jeżeli zostanie sporządzony pod pływem groźby lub w stanie wyłączającym świadome lub swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli albo zostanie sporządzony pod wpływem błędu uzasadniającego przypuszczenie, że gdyby spadkodawca nie działał pod wpływem błędu, nie sporządziłby testamentu tej treści.
Rodzaje testamentów
Masz do wyboru trzy sposoby sporządzenia testamentu w trybie zwykłym. Testament może być napisany przez Ciebie własnoręcznie, pismem ręcznym (tzw. testament własnoręczny).
Testament powinien być własnoręcznie podpisany oraz zasadniczo powinien również zawierać datę jego sporządzenia. Inną możliwością sporządzenia testamentu jest udanie się do notariusza i wyrażenie swojej ostatniej woli w formie aktu notarialnego (tzw. testament notarialny).
Testament allograficzny
Ostatni z testamentów zwykłych to tzw. testament allograficzny. Ażeby sporządzić testament w takiej formie należy oświadczyć swoją ostatnią wolę w obecności dwóch świadków wobec wójta (burmistrza, prezydenta miasta), starosty, marszałka województwa, sekretarza powiatu albo gminy lub kierownika urzędu stanu cywilnego. W takim przypadku ostatnią wolę spisuje się w formie protokołu, który powinien zawierać datę jego sporządzenia oraz podpis spadkodawcy, świadków oraz osoby, wobec której wola spadkodawcy została oświadczona. Kodeks cywilny stanowi, iż z formy testamentu allograficznego nie mogą niestety skorzystać osoby głuche lub nieme.
Testament szczególny
Oprócz wyżej wymienionych zwykłych form sporządzenia testamentu, mamy możliwość sporządzenia testamentów szczególnych, które w również występują w trzech formach.
Pierwsza z nich to testament ustny, który możemy sporządzić w sytuacji, gdy zachodzi obawa nagłej śmierci spadkodawcy albo z uwagi na szczególne okoliczności nie można zachować zwykłej formy testamentu. W takim przypadku możemy wyrazić swoją ostatnią wolę w obecności co najmniej trzech świadków. Druga forma szczególna to testament podróżny, który można sporządzić na polskim statku morskim albo powietrznym, zaś ostatni z testamentów szczególnych to testament wojskowy, którego formę regulują przepisy szczególne.
Uwzględnienie kredytu hipotecznego w testamencie
W obliczu dziedziczenia testamentowego los kredytu hipotecznego należy w każdym przypadku oceniać indywidualnie, przede wszystkim zgodnie z postanowieniami umowy kredytu. Śmierć kredytobiorcy nie musi spowodować automatycznego rozwiązania umowy kredytu. W takim przypadku zobowiązanie kredytowe w dotychczasowym zakresie wchodzi do długów spadkowych po zmarłym. W takiej sytuacji spłata kredytu będzie obowiązkiem tych spadkobierców, którzy zostali powołani do dziedziczenia w testamencie, a następnie nie odrzucili spadku.
Częstą sytuacją jest postawienie kredytu hipotecznego w stan wymagalności niezwłocznie po dowiedzeniu się przez bank o śmierci kredytobiorcy. Spadkobiercy i bank mogą porozumieć się w kwestii kontynuacji spłaty kredytu i podpisać stosowną ugodę do umowy kredytowej.
Problem ze spłatą kredytu hipotecznego przez spadkobierców kredytobiorcy może w ogóle nie wystąpić, jeżeli kredytobiorca zadbał za życia o objęcie kredytu specjalnym ubezpieczeniem. W takim przypadku bank ureguluje kwestie spłaty kredytu z bezpośrednio z ubezpieczycielem.
