Jednoosobowa działalność gospodarcza czy jednoosobowa spółka z ograniczoną odpowiedzialnością?
Po podjęciu decyzji o tym, że chcemy być przedsiębiorcami, przychodzi kolejny etap kiedy to powinniśmy podjąć decyzję, w jakiej formie prawnej będziemy prowadzić naszą działalność gospodarczą.
Wybór mamy duży, od jednoosobowej działalności gospodarczej, poprzez spółkę cywilną, osobowe spółki prawa handlowego (spółka jawna, partnerska, komandytowa i komandytowo-akcyjna) oraz spółki kapitałowe prawa handlowego (spółka z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółka akcyjna).
Wymienione powyżej formy prawne mają swoje wady i zalety, różną strukturę oraz różny sposób organizacji. Powyższe ma bezpośredni wpływ na koszty związane z założeniem i prowadzeniem działalności gospodarczej.
Z obserwacji tendencji rynkowych wynika, że początkujący, indywidualni przedsiębiorcy najczęściej rozważają wykonywanie działalności gospodarczej jednoosobowo lub w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością i z tego właśnie powodu te dwie formy zostaną porównane w niniejszym artykule.
Jednoosobowa działalność gospodarcza
Żeby rozpocząć działalność gospodarczą jako przedsiębiorca jednoosobowy, należy dokonać rejestracji w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Rejestracja nie wiąże się z żadnymi opłatami. Pierwszym wnioskiem, jaki składa przyszły przedsiębiorca, jest wniosek CEIDG-1 wraz ze stosownymi załącznikami. W tym celu należy się udać do urzędu gminy (miasta) lub złożyć wniosek drogą elektroniczną. Jeżeli wniosek złożony drogą elektroniczną nie zostanie podpisany kwalifikowanym podpisem elektronicznym przez przyszłego przedsiębiorcę lub gdy przedsiębiorca nie ma Profilu Zaufanego, w ciągu 7 dni będzie musiał pojawić się osobiście w urzędzie w celu uwierzytelnienia wniosku. Zmiany wpisu dokonywane są w tym samym trybie.
We wniosku CEIDG-1 odbierane są również od przedsiębiorcy oświadczenia dotyczące obowiązkowego ubezpieczenia społecznego oraz formy opodatkowania. Przedsiębiorca powinien przekazać informację dotyczącą aktualnego naczelnika urzędu skarbowego właściwego do spraw ewidencji podatników oraz wybrać sposób opodatkowania. Do wyboru jest podatek na zasadach ogólnych (17%, a po przekroczeniu pierwszego progu podatkowego, czyli kwoty 85.528 zł- 32% od nadwyżki). Do wyboru jest również podatek liniowy (19%), zaś w przypadkach prawem przewidzianych ryczałt od przychodów ewidencjonowanych lub karta podatkowa.
Z uwagi na fakt, że jednoosobowa działalność gospodarcza nie jest co do zasady prowadzona na dużą skalę, księgowość najczęściej prowadzona jest w formie księgi przychodów i rozchodów. W treści wniosku o rejestrację jednoosobowej działalności gospodarczej przedsiębiorca przekazuje dane podmiotu prowadzącego dokumentację rachunkową wnioskodawcy oraz adres przechowywania dokumentacji rachunkowej.
Nowy przedsiębiorca powinien wybrać stosowne oznaczenie. Zgodnie z treścią art. 43 (4) kodeksu cywilnego, firmą osoby fizycznej jest jej imię i nazwisko. Z powyższego wynika więc, że przedsiębiorca jednoosobowy zawsze powinien ujawnić w firmie (nazwie) swoje imię i nazwisko . Przepisy nie zabraniają jednak dodania do firmy pseudonimu lub określeń wskazujących na przedmiot działalności przedsiębiorcy, miejsca jej prowadzenia lub innego dowolnie obranego określenia.
Rozpoczęcie prowadzenia działalności gospodarczej jako przedsiębiorca jednoosobowy, nie jest ani kosztowne ani wyjątkowo skomplikowane. Dlaczego więc część przedsiębiorców od razu zakłada jednoosobowe spółki z o.o. ? Powód jest ważny, a mianowicie inaczej uregulowana jest odpowiedzialność za zobowiązania wynikające z prowadzonej działalności gospodarczej. W przypadku przedsiębiorcy jednoosobowego odpowiedzialność za zobowiązania powstałe w jej ramach jest nieograniczona. Przedsiębiorca taki odpowiada nie tylko majątkiem, który zgromadził w związku z wykonywaniem obowiązków zawodowych, ale również odpowiada całym majątkiem osobistym. Jeżeli działalność gospodarcza jest związaną z dużym ryzykiem powstania straty, długów, to warto rozważyć skorzystanie z możliwości, które dane spółka z ograniczoną odpowiedzialnością, o czym mowa poniżej.
Jednoosobowa spółka z ograniczoną działalnością
Rozpoczęcie działalności w formie jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wiąże się z obowiązkiem rejestracji w Krajowym Rejestrze Sądowym. W odróżnieniu od rejestracji jednoosobowej działalności gospodarczej, rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kosztuje. Przede wszystkim umowa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością tradycyjnie powinna być zawarta w formie aktu notarialnego. Powyższe wiąże się z obowiązkiem zapłaty taksy notarialnej, z pokryciem kosztów odpisów aktu notarialnego oraz obowiązkiem zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych.
Alternatywnym sposobem legalizacji działalności spółki z ograniczoną odpowiedzialnością jest jej elektroniczna rejestracja, jednakże w tym przypadku jesteśmy zobowiązani do korzystania z jednolitego wzorca umowy spółki, który zawiera podstawowe postanowienia i tym samym pierwsza wersja umowy spółki może nie być w pełni dostosowana do naszych potrzeb. Po rejestracji oczywiście możemy udać się do notariusza w celu wprowadzenia zmian do umowy spółki, ale należy mieć świadomość, że to generuje kolejne koszty związane z czynnościami notarialnymi i postępowaniem rejestrowym.
W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, księgowość powinna być prowadzona w formie ksiąg rachunkowych. Powyższe wiąże się z obowiązkiem corocznego sporządzania sprawozdania finansowego, a następnie składania go w Krajowym Rejestrze Sądowym. Dodatkowo powinniśmy się liczyć ze stałym wydatkiem, jakim jest obsługa księgowa, ponieważ prowadzenie ksiąg rachunkowych najlepiej jest zlecić profesjonalnemu podmiotowi.
Odpowiedzialność za zobowiązania spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kształtuje się zupełnie inaczej niż w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Mianowicie, co do zasady wierzyciele mogą egzekwować długi z majątku spółki, a odpowiedzialność wspólników jest ograniczona do wysokości udziałów. Zgodnie z art. 299 par. 1 kodeksu spółek handlowych, jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania. Zgodnie z art. 299 paragraf 2 ksh, członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.
W przedmiocie firmy spółki z o.o., która jest osobą prawną, zastosowanie znajdzie art. 43(5) kodeksu cywilnego, który stanowi iż firmą osoby prawnej jest jej nazwa. Dalsza część wspomnianego przepisu stanowi, iż firma zawiera określenie formy prawnej osoby prawnej, które może być podane w skrócie, a ponadto może wskazywać na przedmiot działalności, siedzibę tej osoby oraz inne określenia dowolnie obrane. Firma osoby prawnej może zawierać nazwisko lub pseudonim osoby fizycznej, jeżeli służy to ukazaniu związków tej osoby z powstaniem lub działalnością przedsiębiorcy. Umieszczenie w firmie nazwiska albo pseudonimu osoby fizycznej wymaga pisemnej zgody tej osoby, a w razie jej śmierci –zgody jej małżonka i dzieci.
Podsumowanie
Założenie własnej firmy to ważna decyzja i z tego właśnie powodu warto zdobyć jak najwięcej wiedzy przed jej rejestracją. W niniejszym opracowaniu nie znajdą Państwo rekomendacji, która z form prowadzenia działalności gospodarczej jest najkorzystniejsza, bo to zależy od uwarunkowań każdego początkującego przedsiębiorcy, zaś przede wszystkim od poziomu ryzyka z jakim wiąże się wykonywanie danej działalności gospodarczej. Każda z form prowadzenia działalności gospodarczej ma swoją specyfikę,
Nie zapominajmy o tym, że zawsze możemy rozpocząć od mniej skomplikowanej, nie generującej wysokich kosztów formy prowadzenia działalności gospodarczej, a następnie wraz z rozwojem firmy i zdobyciem odpowiedniego doświadczenia, możemy dokonywać przekształceń naszej działalności gospodarczej, odpowiednio do naszych potrzeb i celów.
