Majątek Polaków – jaki jest nasz poziom zarobków i oszczędności? Jak poprawić swoją sytuację finansową?

Pandemia koronawirusa wywarła silny wpływ na życie codzienne i stan gospodarki. Jaki jest poziom zadowolenia Polaków po 2020 r.? Jak pod względem ekonomicznym wypadamy na tle Europy? Czy płaca minimalna i zarobki w 2021 r. wzrosną?

Poziom samopoczucia społecznego

Jak wynika ze “Światowego Raportu Szczęśliwości” (ang. “World Happiness Report”), opublikowanego przez Organizację Narodów Zjednoczonych w marcu 2020 r., najbardziej zadowoleni z życia są Finowie, Duńczycy i Szwajcarzy*. Polska uplasowała się w rankingu na 43. miejscu spośród 157 krajów. W porównaniu z 2019 r., jest to wynik o dwie pozycje gorszy.

Z danych Eurostatu dotyczących poziomu zadowolenia z życia, przedstawionych na początku 2020 r., wynika, że Polska plasuje się w górnej połowie stawki wśród państw europejskich. Przy średnim wyniku 7,3 w 10-punktowej skali, nasz kraj uzyskał rezultat na poziomie 7,8 punktów**. Polska gorzej wypadła za to pod względem satysfakcji związanej z finansami. Wynik wynoszący 6,3 punktu jest o 0,2 punktu niższy w porównaniu do średniej europejskiej.

Powyższe raporty zostały opracowane jeszcze przed pandemią koronawirusa. Najnowsze dane dostarcza raport CBOS. Badanie “Samopoczucie Polaków w 2020 roku” zostało zrealizowane w dniach od 30 listopada do 10 grudnia 2020 r. na próbie liczącej 1010 osób.

Wynika z niego, że tzw. syntetyczny wskaźnik samopoczucia, mierzący stan pozytywnych i negatywnych emocji w społeczeństwie, spadł w stosunku do 2019 r. z poziomu 2,84 do 2,79***. Jak podkreślają autorzy badania, o 15 punktów procentowych wzrosła liczba osób, które czuły się lekceważone przez władze, osiągając rekordowy poziom 46 proc., najwyższy z odnotowywanych od końca lat 80.

Chociaż 57 proc. respondentów często lub bardzo często odczuwało zadowolenie z tego, że coś im się udało, a 51 proc. deklarowało ogólną dumę ze swoich osiągnięć, to o 16 proc. mniej Polaków żyło w poczuciu pewności, że wszystko układa się dobrze. Poziom negatywnych emocji wśród najmłodszych osób, w wieku od 18 do 24 lat, był najwyższy od dwóch dekad.

Oszczędności Polaków – odkładanie na przyszłość jest coraz ważniejsze

Badania przeprowadzone w 2020 r. pokazują, że Polacy oszczędzają coraz chętniej i coraz wyższe kwoty. Pandemia koronawirusa uświadomiła wielu osobom, że myślenie o zabezpieczeniu finansowym jest bardzo istotne.

Jeszcze w czerwcu ubiegłego roku oszczędności Polaków były rekordowe – wynika z analizy biura East Value Research. Osiągnęły poziom 1,65 bln zł i były aż dwukrotnie wyższe niż dziesięć lat wcześniej. W pierwszym kwartale oszczędności spadły po raz pierwszy od 2014 r., by w drugim wzrosnąć o blisko 100 mld zł.

Jak pokazuje badanie “Corona Mood”, przeprowadzone przez instytut GfK i opublikowane pod koniec 2020 r., odłożone pieniądze często musiały zostać wykorzystane do realizacji codziennych potrzeb życiowych. W ostatnim kwartale do 12 proc. spadł odsetek osób, które deklarowały, że oszczędności pozwolą im bezproblemowo utrzymać się przez więcej niż miesiąc, w porównaniu do 17 proc. we wrześniu.

Oszczędności na dłużej niż trzy miesiące miało 24 proc. Polaków. Był to wynik o 1 proc. gorszy w stosunku do końcówki trzeciego kwartału oraz o 5 proc. niższy niż w połowie 2020 r. Równocześnie aż 78 proc. badanych deklarowało, że odkłada pieniądze.

O tym, że oszczędności są dla Polaków coraz istotniejsze, świadczą wyniki raportu “Finanse Polaków w czasie pandemii” firmy Blue Media. W ciągu czterech lat liczba osób, które zabezpieczają się pod względem finansowym wzrosła z 47 proc. (2016 r.) do 67 proc. (2020 r.). Z oszczędności w czasie pandemii musiało skorzystać 38 proc. ankietowanych.

Równocześnie zmieniła się miara tego, co jest uznawane za sukces finansowy. Jeszcze w 2018 r. najważniejsze były wysokie zarobki, które w 2020 r. znalazły się na czwartym miejscu pod względem ważności. Dla Polaków bardziej istotne jest teraz posiadanie oszczędności, brak długów oraz bycie właścicielem mieszkania lub domu.

Wzrost wynagrodzeń Polaków

Z szacunków organizacji Grant Thornton wynika, że średnie wynagrodzenie w Polsce jest niemal trzykrotnie niższe w porównaniu do przeciętnej pensji w Unii Europejskiej i wynosi 1150,67 euro (ok. 5163,79 zł brutto). Pod względem zarobków wyprzedzamy tylko sześć krajów unijnych.

Z drugiej strony są powody do optymizmu. Dynamika wzrostu płac Polaków w ostatnich trzech latach wyniosła 5,6 proc., po uwzględnieniu inflacji. Tymczasem średnio w Unii Europejskiej wskaźnik ten wyniósł zaledwie 0,4 proc. Jeśli ten trend się utrzyma, dogonimy resztę państw unijnych w 2038 r. Wcześniejsze szacunki mówiły, że nastąpi to w okolicach 2070 r.

W odróżnieniu od innych krajów unijnych, na przykład Portugalii czy Niemiec, płace w Polsce w 2020 r. wzrosły. Mimo pandemii, średnie wynagrodzenia w przedsiębiorstwach zwiększyły się w listopadzie o 4,9 proc. rok do roku, do poziomu 5484,07 zł.

Przeciętna pensja ma być jeszcze lepsza także w 2021 r. W Polsce nominalne wynagrodzenie ma wzrosnąć o 4,3 proc . Dla porównania, szacunkowo w Unii Europejskiej zarobki mają się zwiększyć o 1,7 proc., a w strefie euro o 1,2 proc.

Ponadto, płaca minimalna w Polsce w 2021 r. wzrośnie o 200 zł. Będzie wynosić 2800 zł brutto, w porównaniu do 2600 zł brutto w 2019 r. W stosunku do średniej unijnej (8,6 proc.), bezrobocie w Polsce będzie stosunkowo niskie. Ma wynieść w przybliżeniu 5 proc., a liczba osób bez pracy ma spadać wraz z kolejnymi miesiącami roku 2021.

Jak planować finansową przyszłość?

Pandemia koronawirusa pokazała, jak istotne jest zabezpieczenie finansowe oraz rozsądne gospodarowanie pieniędzmi. W sytuacji niepewności ekonomicznej warto pomyśleć nad wykorzystaniem instrumentów, które pomogą zbilansować domowy budżet.

Mimo stosunkowo niskiego oprocentowania, dobrze jest otworzyć konto oszczędnościowe bądź odkładać pieniądze na lokacie. Tego typu produkty często można zacząć prowadzić bez załatwiania wielu formalności, korzystając z serwisu transakcyjnego banku. Konto lokacyjne lub lokata chociaż częściowo ochronią Twoje oszczędności przed skutkami inflacji. Ponadto mogą działać motywująco, zmobilizować Cię do odkładania nawet niewielkich kwot, które z biegiem czasu przekształcą się w większe zasoby.