Poradnik zawodowy. Diagnoza – część pierwsza

Przedstawiamy Poradnik zawodowy, opracowany we współpracy ze specjalistami z Departamentu HR, BNP Paribas Bank Polska S.A. Poradnik zawodowy składa się z pięciu części, które będą cyklicznie publikowane na blogu Banku BNP Paribas. Zapraszamy na jego pierwszą odsłonę.

Karierę zawodową warto zaplanować. Pomocny może się okazać Plan Kariery. To strategia, która ułatwi Ci wizualizację działań, które musisz podjąć, aby osiągnąć i wprowadzić w życie swoje cele zawodowe. 

Dlaczego planowanie kariery jest ważne?

Pomaga ocenić, kiedy jesteś gotowy szukać nowych możliwości i rozwijać swoje  umiejętności. Zmniejsza także ryzyko podejmowanie impulsywnych decyzji.

Jak to zrobić?

Krok 1.  Określ swoje umiejętności i zainteresowania

• Zastanów się: W jakim środowisku pracy chcesz się znaleźć? Jaki rodzaj pracy lubisz? Z kim chcesz pracować? Możesz zapisać swoje odpowiedzi i skorzystać z nich podczas analizy opisów stanowisk.

• Poznaj swoje umiejętności i określ zakres wiedzy. Na tej podstawie będziesz mógł sprawdzić, czy praca, którą chcesz wykonywać jest dla Ciebie oraz ocenić, nad czym warto jeszcze popracować, aby osiągnąć zamierzony cel.
• Zrób listę wszystkich swoich umiejętności wraz z przykładami, kiedy okazały się przydatne.
• Rozważ takie zdolności jak umiejętności fizyczne, zadania praktyczne i twórcza praca. Możesz poprosić o pomoc swoich znajomych, rodzinę i współpracowników.
• Dopasuj swoje mocne strony i cechy do potencjalnych miejsc pracy.

Zastanów się:

• Czy lubisz komunikować się z innymi ludźmi?
• Czy lepiej pracujesz sam, czy w grupie?
• Czy jesteś świetnym liderem, czy może dobrze podążasz za kierunkiem?
• Czy lubisz planować rzeczy, czy wolisz płynąć z prądem?
• Czy dobrze zarządzasz czasem?
• Czy jesteś zorientowany na szczegóły czy koncentrujesz się na dużym obrazie?
• Czy lubisz wymyślać nowe pomysły?

Jeśli chcesz pracować z technologią, ale nie lubisz przebywać w otoczeniu innych osób lub wchodzić w interakcje z nieznajomymi, możesz zdecydować się na pracę programistyczną zamiast pracy w dziale marketingu.

• Zidentyfikuj rzeczy, które lubisz robić. Może to być wszystko, od projektowania prezentacji, organizowania informacji po pracę w grupie.

Oto kilka przydatnych pytań i działań do zbadania:

• Jakich przedmiotów lubisz się uczyć? Czy dlatego, że lubisz osobę, która Cię uczy, czy jest coś w tym temacie, co sprawia, że chcesz wiedzieć więcej?
• W jakich przedmiotach dobrze sobie radzisz? Jak myślisz dlaczego?
• Gdybyś musiał wybrać ulubione słowo, liczbę, element wizualny i aktywność fizyczną, co by to było?
• Czy widzisz siebie w pracy, w której Twój najlepszy wybór stanowił dużą część tego, co robisz na co dzień?
• Jeśli na przykład lubisz przygotowywać prezentacje, zapisz zawody, które mogą wymagać wykonania tej pracy.
• Wykonaj analizę SWOT.

Wszystko, czego potrzebujesz, to długopis, papier i chęć bycia szczerym. Dowiedz się, jakie są Twoje mocne i słabe strony, zagrożenia dla Twoich celów i możliwości, do których możesz sięgnąć i wykorzystać, jeśli zdecydujesz się na to.

• Pomyśl o pięciu najważniejszych umiejętnościach życiowych i zawodowych, które już masz i chcesz wykorzystać. Wiele karier potrzebuje podobnych umiejętności, ale niektóre bardziej niż inne.
• Kariera sprzedażowa, pielęgniarska i dydaktyczna wymaga doskonałej komunikacji. Będąc trenerem sportowym lub strażakiem musisz mieć odpowiedni poziom sprawności. Określ rodzaj pracy, który będzie Ci odpowiadał.
• Niektóre osoby decydują się na współpracę z Doradcą zawodowym lub innymi Specjalistami ds. Rozwoju kariery. Możesz skorzystać też z narzędzi do samooceny i testów zawodowych, aby zebrać informacje o swoich cechach i wygenerować na jej podstawie listę zawodów.

Poniższe testy mają służyć wyłącznie jako inspiracja, drogowskaz do rozpoznania Twojej ścieżki zawodowej, a nie diagnoza osobowości.

• Test osobowości Myers-Briggs;
• Test Gallupa. Test talentów: Pokazuje, że każdy z nas ma talent i mocne strony, których nie zawsze jesteśmy świadomi.Strona testu jest w języku angielskim. Sam test można też wykonać w języku polskim, ale cały wyniki testu otrzymujemy na e-mail w języku angielskim.
• Model Belbina;

Krok 2. Badaj pomysły na karierę

Zrób listę zawodów do odkrycia:

• Jeśli masz listy zawodów z różnych narzędzi połącz je w jedną główną listę.

Poszukaj tych, które pojawiają się na kilku listach. Twoje wyniki testów wykazały, że pasują do Ciebie w oparciu o kilka Twoich cech, więc zdecydowanie warto je zbadać.

• Znajdź na swoich listach zawody, które Ci się podobają. Mogą to być zawody, o których wiesz trochę oraz takie, które chcesz dopiero poznać.
• Skoncentruj się na własnych aspiracjach, a nie na oczekiwaniach społecznych.

Często odczuwa się presję ze strony rodziny, przyjaciół, czy społeczeństwa. Porzuć oczekiwania innych i pomyśl o tym, co naprawdę chcesz zrobić. Wybór ścieżki kariery powinien być osobistą decyzją opartą na znajomości mocnych stron, słabości, zainteresowań i wartości.

• Pomyśl o obszarach pracy szeroko.

Dziedzina pracy to obszar, w którym możliwych jest wiele miejsc pracy lub zawodów! Jeśli jesteś wysportowany i lubisz sport, możesz być świetnym trenerem, ale i menedżerem lub spikerem.

• Myśl nieszablonowo – umiejętności dla jednej pracy mogą pasować do innej.

Na przykład: umiejętność nauczyciela w wyjaśnianiu skomplikowanych tematów i posługiwaniu się językiem w przekazywaniu informacji mogą współgrać z zawodem redaktora, wydawcy, pisarza.

• Zastanów się, czy Twoje wykształcenie lub doświadczenie pozwoli Ci pracować w pokrewnej dziedzinie.

Poznaj zawody na swojej liście

• Znajdź opisy stanowisk oraz wymagania edukacyjne, szkoleniowe i licencyjne w opublikowanych źródłach. Poznaj możliwości awansu. Skorzystaj z informacji o rynku pracy, aby uzyskać dane na temat zarobków i perspektyw zatrudnienia.
• Staraj się unikać podejmowania decyzji na podstawie potencjalnych zarobków.

Chociaż chcesz mieć finansowo bezpieczną przyszłość, oczekiwany dochód nie powinien być jedynym czynnikiem wpływającym na Twoją decyzję.

• Dowiedz się o codziennych obowiązkach związanych z kilkoma pracami – to pomoże zawęzić opcje.

Zastanów się, czy możesz sobie wyobrazić, jak wykonujesz te zadania z radością, czy może praca wydaje się przytłaczająca lub niezgodna z Twoją wizją nowej kariery?

Utwórz „krótką listę”:

• Na podstawie tego, czego się nauczyłeś, zacznij eliminować zawody, których nie chcesz kontynuować. Na „krótkiej liście” powinny znaleźć się od dwóch do pięciu zawodów.

Przeprowadzaj wywiady informacyjne

• Poznaj ludzi w tej dziedzinie.

Rozmawiając z innymi, zyskasz więcej informacji o pracy, a nawet porady jak zacząć. Dowiedz się jakie wymagania należy spełniać, aby sprawdzić się w tym obszarze. Gdy dowiesz się, co jest wymagane, możesz pracować nad uzyskaniem kwalifikacji do nowej kariery.

• Zapytaj znajomych i rodzinę, czy znają kogoś, z kim możesz porozmawiać.
• Znajdź fora internetowe lub grupy, które omawiają interesującą Cię dziedzinę pracy.
• Uzyskaj dostęp do swojej sieci kontaktów, poprzez założenie konta na LinkedIn.

Dzięki temu znajdziesz osoby, z którymi można przeprowadzić te rozmowy informacyjne.

• Uczestnicz w targach pracy – to sposób na bezpośredni kontakt z rekruterem lub pracownikiem danej firmy.

Podjąć decyzję pomogą np.:

• strony firmowe,
• artykuły branżowe,
• organizacje zawodowe i konferencje branżowe,
• tutorzy,
• uniwersyteckie biura karier i usługi związane z zatrudnieniem.

Posiadasz już krótką listę zawodów. Wykorzystaj ją biorąc pod uwagę zalety i wady każdego z nich pod względem:

• rozwoju kariery,
• perspektywy zatrudnienia,
• wymagań wstępnych,
• opisu pracy,
• wynagrodzenia i warunków,
• szkoleń.

Krok 3. Podejmij decyzję

Wybierz zawód, który Twoim zdaniem przyniesie Ci największą satysfakcję na podstawie wszystkich zebranych informacji. Pamiętaj, że masz prawo do rezygnacji, jeśli w dowolnym momencie życia zmienisz zdanie na temat swojego wyboru. Wiele osób zmienia  ścieżkę kariery przynajmniej kilka razy.

Upewnij się, że wartości przyszłej firmy są zgodne z Twoimi. Zastanów się, co jest dla Ciebie naprawdę ważne, a gdzie mógłbyś pójść na kompromis. Możesz chcieć współpracować z firmą zajmującą się zrównoważonym stylem życia, opracowywaniem produktów wysokiej jakości lub pomaganiem potrzebującym.

Krok 4. Wyznacz osiągalne cele

Po podjęciu decyzji określ swoje długoterminowe i krótkoterminowe cele. SWOT

• Mocne strony – Jakie masz umiejętności, cechy, czy certyfikaty? Co czyni Cię wyjątkowym?
• Słabe strony – Jakie obszary wymagają poprawy? Czy brakuje Ci umiejętności, wiedzy?
• Możliwości – Czy Twoja branża się rozwija? Czy mógłbyś wykorzystać błędy lub luki konkurencji na rynku?
• Zagrożenia – Czy Twoje słabości mogą spowolnić postęp w pracy? Czy jest coś jeszcze, co może przeszkadzać w rozwoju (na przykład zmiany w technologii)?

Niech Twoje ograniczenia będą dla Ciebie wskazówką do dalszego rozwoju

• Kontynuuj edukację, jeśli to konieczne.

Wiele stanowisk może wymagać określonej certyfikacji, licencji lub stopnia naukowego. Jeśli nie spełniasz wymagań, podejmij kroki, aby uzyskać kwalifikacje. Wyszukaj online zajęcia, które pomogą Ci osiągnąć te cele. W razie potrzeby możesz nawet pracować w niepełnym wymiarze godzin, kontynuując naukę wieczorami.

• Rozważ podjęcie stażu, praktyk i możliwość wolontariatu.

Pomogą Ci uzyskać wgląd w obszary, którymi jesteś zainteresowany, zanim zdecydujesz się na określoną ścieżkę kariery. Nawiążesz także kontakty i poznasz inne osoby z branży.

Krok 5. Napisz plan działania zawodowego

Przygotuj plan działania zawodowego

Pomyśl o tym, jak o mapie drogowej, która zabierze Cię z punktu A przez B, do C i D.  Zapisz wszystkie swoje krótko i długoterminowe cele- kroki, które musisz podjąć, wszelkie przewidywane bariery oraz sposoby ich przezwyciężenia. To dużo pracy, jednak o wiele łatwiej jest stworzyć ścieżkę kariery, gdy wiesz, czego chcesz. Podjęcie tych kroków odpowiednio wcześnie pozwoli zaoszczędzić wiele zmagań i niepewności  na drodze zawodowej.

I DIAGNOZA ZAWODOWA

Autor: Anna Szczesiak, Zespół Rekrutacji Banku BNP Paribas

Wkrótce druga część naszego Poradnika zawodowego.