Czym jest upadłość konsumencka i kto może ją ogłosić?
Według Ministerstwa Sprawiedliwości ponad 2 mln Polaków zmaga się z przeterminowanymi długami. Znowelizowane przepisy mają zmienić tę sytuację i pomóc w ogłoszeniu upadłości konsumenckiej. W jaki sposób?
Czym jest upadłość konsumencka?
Co to jest upadłość konsumencka? Jest to postępowanie sądowe, które ma doprowadzić do częściowego lub pełnego oddłużenia danej osoby, ale jednocześnie do jak najpełniejszego zaspokojenia wierzycieli z posiadanego przez dłużnika (konsumenta) majątką. Możesz wnioskować o upadłość, jeśli nie jesteś w stanie spłacić wierzycieli np. z powodu utraty pracy bądź choroby, a Twoje dochody nie są wystarczające do pokrycia narosłych zobowiązań.
Pojęcie upadłości konsumenckiej w polskim prawodawstwie po raz pierwszy pojawiło się w 2009 r. Przepisy były kilkukrotnie nowelizowane i liberalizowane. Liczba wniosków za każdym razem rosła. Jeszcze w 2014 r. o ogłoszenie upadłości starały się 32 osoby. W 2015 r. było już 5616 spraw związanych z rozwiązaniem kwestii długów. W 2018 r. liczba wniosków o upadłość wyniosła 12 719, a upadłość została zasądzona w 6552 przypadkach.
Jakie zmiany wprowadziła nowelizacja ustawy o upadłości konsumenckiej?
Kolejna nowelizacja miała miejsce 30 sierpnia 2019 r. Zmodyfikowane przepisy weszły w życie 24 marca 2020 r. Jakie zmiany zostały wprowadzone?
Możliwość ubiegania się o upadłość konsumencką była dotychczas skierowana tylko do osób fizycznych nie prowadzących działalności gospodarczej. Nowela umożliwiła złożenie wniosku o upadłość również drobnym przedsiębiorcom, prowadzącym jednoosobowe działalności gospodarcze.
Główna zmiana dotyczy jednak procesu rozpatrywania wniosku. Wcześniej już na samym początku badane były przyczyny niewypłacalności. Wniosek mógł zostać od razu odrzucony, jeśli dłużnik umyślnie nie spłacał zadłużenia. Obecnie do ogłoszenia upadłości będzie wystarczać orzeczenie o tym, że wnioskodawca jest niewypłacalny. Przyczyny sąd będzie sprawdzał dopiero na etapie postępowania.
Nowelizacja daje też możliwość porozumienia z wierzycielem. Dzięki temu dłużnik może uniknąć negatywnych skutków ogłaszania upadłości, a cały proces będzie prostszy i szybszy.
Jakie są konsekwencje upadłości konsumenckiej? Nadzór nad majątkiem przejmuje syndyk. Dłużnik ma możliwość kupna jedynie produktów niezbędnych do codziennego funkcjonowania. W chwili ogłoszenia upadłości majątek małżonków zostanie automatycznie poddany rozdzielności, a majątek wspólny wejdzie w skład masy upadłościowej.
Ogłaszanie całkowitego bankructwa konsumenckiego ma należeć do rzadkości. Do umorzenia wszystkich długów ma dochodzić w sytuacji, gdy faktycznie dana osoba nie ma żadnego majątku i jest trwale niezdolna do spłaty zobowiązań, np. nie jest w stanie podjąć pracy. Zasadniczo bowiem celem postępowania upadłościowego ma być takie rozplanowanie spłat zobowiązań, aby konsumentem był jest w stanie realnie ponieść.
Jak ogłosić upadłość konsumencką?
Wniosek o upadłość konsumencką może wnieść zarówno dłużnik, jak i wierzyciel. Składa się go w sądzie i uiszcza opłatę w wysokości 30 zł. Jeśli chcesz samodzielnie złożyć wniosek, najlepiej, jeśli skorzystasz z pomocy kancelarii prawnej, która przygotuje go we właściwy sposób.
W drodze postępowania syndyk może sprzedać zarówno nieruchomości, jak i ruchomości (samochód, sprzęt) na poczet spłaty zobowiązań. Sąd ustala plan spłat na 12, 24 lub 36 miesięcy, ale całe postępowanie może zająć nawet 5 lat.
Jeśli dłużnik celowo unikał regulowania należności, może być zobowiązany spłacać dług nawet przez 7 lat. Oznacza to, że będzie musiał oddać więcej niż osoba, która ogłosiła upadłość np. z powodu trudnej sytuacji życiowej.
Najlepszym rozwiązaniem jest oczywiście niedopuszczenie do upadłości konsumenckiej. Staraj się tak zarządzać swoimi finansami, żeby stworzyć poduszkę finansową i nie wpaść w spiralę kolejnych kredytów i pożyczek. Jeżeli spłacasz raty, możesz wystąpić z wnioskiem o restrukturyzację zadłużenia, które pozwoli Ci obniżyć kwotę comiesięcznych zobowiązań.
