Umowy na rynku pracy

Jeżeli chcesz podjąć pracę, powinieneś rozważyć jaki rodzaj umowy będzie optymalny dla Ciebie. Oczywiście rodzaj umowy należy ustalić z drugą stroną umowy, na której rzecz będziesz pracę świadczył.

Zasadniczo do wyboru masz zatrudnienie w formach przewidzianych w ustawie Kodeks pracy lub zatrudnienie na podstawie umów prawa cywilnego (te kwestie regulują przepisy ustawy Kodeks cywilny). Często spotykaną formą świadczenia pracy jest również samozatrudnienie jako przedsiębiorca w ramach jednoosobowej działalności gospodarczej.

Zatrudnienie na podstawie Kodeksu pracy

Zatrudnienie na podstawie przepisów Kodeksu pracy wydaje się najbardziej popularną formą zatrudnienia. Przepisy te wyznaczają ramy prawne, które są właściwe dla stosunku pracy.

Zgodnie z art. 22 Kodeksu pracy przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca – do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Charakterystyczną cechą stosunku pracy jest właśnie podporządkowanie pracownika poleceniom pracodawcy oraz to, że pracownik jest zobowiązany do osobistego świadczenia pracy.

Definicja pracownika

Kodeks pracy zawiera definicję pracownika, która stanowi, iż pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania (na postawie przepisów szczególnych np. dotyczących przedsiębiorstw państwowych), wyboru (np. na stanowiska państwowe czy samorządowe), mianowania (np. w służbie cywilnej) lub spółdzielczej umowy o pracę (dotyczy stosunku członkostwa w spółdzielni).

W przypadku zatrudnienia na podstawie umowy o pracę możesz spotkać się z następującymi rodzajami umów:

• umowa na okres próbny (nieprzekraczający 3 miesięcy, która zawiera się w celu sprawdzenia kwalifikacji pracownika i możliwości jego zatrudnienia w celu wykonywania określonego rodzaju pracy);
• umowa na czas określony (okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech). Jedną z odmian umowy na czas określony jest umowa na czas zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy.
• umowa na czas nieokreślony, która zapewnia największą stabilność zatrudnienia.

Popularność umowy o pracę jest związana ze szczególną ochroną pracowników, którą przewidują przepisy powszechnie obowiązujące. Kodeks pracy reguluje przykładowo minimalne gwarancje dotyczące prawa do urlopu wypoczynkowego, czas pracy i czas odpoczynku, zapewnia ochronę wynagrodzenia za pracę oraz świadczenia w czasie choroby, a także uprawnienia rodzicielskie oraz kwestie związane z zapewnieniem bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.

Zatrudnienie na podstawie umowy cywilnoprawnej

Alternatywą do zatrudnienia pracowniczego jest zatrudnienie na podstawie umowy prawa cywilnego. Do najpopularniejszych umów cywilnoprawnych zaliczamy umowę o dzieło oraz umowę zlecenie, przy czym nie mogą być one zawierane wtedy kiedy występują wszystkie elementy charakterystyczne dla umowy o pracę.

Umowa o dzieło

Umowa o dzieło jest tzw. umową rezultatu, której stronami są wykonawca i zamawiający. Celem tej umowy jest wykonanie konkretnego dzieła przez wykonawcę (np.  wykonanie stołu na zamówienie czy namalowanie obrazu). Po wykonaniu umowy o dzieło wykonawca wystawia rachunek, co jest podstawą do rozliczenia dzieła.

Umowa zlecenie

Drugą popularną umowa cywilnoprawną jest umowa zlecenie. Umowa ta, odmiennie od umowy o dzieło, jest umową starannego działania. Powyższe oznacza, że celem tej umowy nie jest sam rezultat końcowy, ale wykonanie określonej czynności prawnej (np. umowa o zarządzanie nieruchomością).

Działalność gospodarcza

Swoje usługi  możesz świadczyć również w ramach samozatrudnienia, jako jednoosobowy przedsiębiorca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej. Ta forma zatrudnienia nie jest związana ze wzmożoną ochroną pracowniczą, ale może być dobrym początkiem w kierunku rozwoju własnej firmy.

Na rynku pracy jest kilka form zatrudnienia i warto świadomie wybrać tę, która będzie optymalna dla świadczonej przez Ciebie pracy czy usług.

Przeczytaj także: